Czeladź obchodzi 750-lecie lokacji miasta

Ma wspaniałą historię, piękny zabytkowy kościół św. Stanisława BM, odrestaurowany kilka lat temu rynek, jednak brakuje jej czegoś bardzo istotnego - nigdy nie powstał tu dworzec kolejowy. Złośliwi śmieją się, że to tylko ze względu na to, że przez Czeladź przebiegało zbyt dużo trakcji, które nie sposób było ze sobą połączyć...
W Czeladzi jednak tego tematu lepiej nie poruszać. Dziś to część Zagłębia, w 1939 roku Czeladź leżała w województwie kieleckim.
Choć o tradycjach górniczych w tym mieście możemy już mówić tylko w czasie przeszłym, to kiedyś było zupełnie inaczej. Funkcjonowały tu dwie kopalnie "Czeladź" i "Saturn" Piękną i chronioną przez konserwatora zabytków pamiątką po tych czasach jest wybudowana przez Francuzów, kolonia (osiedle) górnicza Piaski. Idea była taka sama jak w Nikiszowcu. Chodziło o stworzenie nowoczesnego, zaspokajającego wszelkie potrzeby mieszkańców osiedla. Pierwsze domy powstały tu w 1882 roku.

Dziś spacerując klimatycznymi uliczkami kolonii można się wręcz przenieść do czasów, kiedy to rytm dnia wyznaczała tu syrena kopalniana.
- Dawała sygnał osiem razy w ciągu dnia. Wzywała do pracy górników i urzędników - opowiada Anna Binek - Zajda, historyk Muzeum Saturn w Czeladzi.

Na Piaskach działała także Szkoła Gospodarstwa Domowego, w której dziewczęta uczyły się gotowania, sprzątania, szycia, a także haftowania.
- Budynki urzędnicze i robotnicze były konstruowane bardzo podobnie. To osiedle to dowód na współistnienie społeczeństwa robotniczego i inteligenckiego. W budynkach w których mieszkali robotnicy, nie było bieżącej wody i sanitariatów. Znajdowały się na zewnątrz. Urzędnicze mieszkania były bardziej luksusowe z ubikacjami i wodą w kranach - dodaje Anna Binek- Zajda.

Samotni robotnicy mieszkali w domu noclegowym. W drewnianych komórkach hodowano kozy i świnie. Nie tylko stare robotnicze osiedle przypomina o przemysłowych tradycjach 750-letniego dziś miasta. W budynku dawnej kopalni Saturn funkcjonuje dziś klimatyczna Galeria Sztuki Współczesnej "Elektrownia". Tymczasem na początku XX wieku, gdy była tam kopalnia, pracowało w niej ponad 2 tys. ludzi.

Dziś w Czeladzi mieszka nieco ponad 33 tysiące mieszkańców. Ich dumą jest pięknie odrestaurowany kilka lat temu średniowieczny rynek i otaczające go wąskie uliczki.
- Kiedyś Będzin był zaniedbany, a Czeladź kwitła. Dziś jest odwrotnie. Miasto pozostaje w hibernacji - mówi Jan Powałka, prezes Stowarzyszenia Inicjatyw Kulturalnych w Czeladzi.
W latach 90-tych właśnie w tym mieście powstało pierwsze centrum handlowe w Polsce "M1". Przemysł ustąpił miejsca handlowi.